Zarys dziejów domu zakonnego Sióstr Dominikanek w Orzeszu
Dom Zakonny w Orzeszu powstał z inicjatywy p. Adolfa Ligonia, kuzyna naszej siostry Akwinaty Ligoń i p. Świdera, za zgodą Księdza Biskupa Arkadiusza Lisieckiego, ordynariusza diecezji katowickiej. Zarząd miasta Chorzowa z Królewskiej Huty postanowił zorganizować dom dożywiania dzieci z miasta Chorzowa i tę pracę zlecił Siostrom Dominikankom.
W lutym 1927 roku zostaje zakupiony dom, w którym miał powstać Zakład dla słabych i niedożywionych dzieci pracowników umysłowych i fizycznych miasta Chorzów. Dom, w którym siostry zamieszkały, był pięknie położony na ulicy Wawrzyńca 87, ale bardzo zniszczony. 15.03.1927 roku siostry rozpoczęły pracę w składzie: S. Alwara Kruczyńska – przełożona domu, s. Hiacynta Gallus – wychowawczyni i s. Jadwiga Dąbek jako kucharka. W remontach i urządzeniu domu pomógł siostrom prezydent miasta Królewska Huta p. Wincenty Spalbelstein, jego następca p. Dubiel, a opieką duchową otoczył siostry ks. radca Józef Kulig, proboszcz parafii Orzesze. Siostra Przełożona Alwara wraz z Siostrą Hiacyntą codziennie jeździły do Królewskiej Huty po konieczne zakupy: pościel, poduszki, koce, ręczniki i wszystko dla 40 dzieci. Ponieważ nie było w Orzeszu (tj. na Górce) światła elektrycznego, więc zostało ono sprowadzone z Huty szkła. Od tego domu następnie założono prąd sąsiadom po prawej i lewej stronie drogi. Było to więc dobrodziejstwo dla tutejszych mieszkańców. Wszystkie te prace trwały do połowy czerwca. Pod koniec czerwca odbyło się uroczyste poświęcenie domu nazwanego Zakład Dożywiania Dzieci Szkolnych m. Królewskiej Huty. W lipcu 1927 roku przyjechała pierwsza grupa dzieci – 40 chłopców. Od lipca już na stałe, przez cały rok co miesiąc zmieniały się dzieci – raz chłopcy raz dziewczynki. Kiedy dzieci przebywały w Zakładzie Dożywiania, siostry prowadziły z nimi pogadanki religijne, historię Polski, śpiew, pogadanki higieniczne i podstawy zachowania.
W listopadzie 1935 roku siostry otrzymują zezwolenie z Kurii Biskupiej na urządzenie kaplicy z prawem przechowywania Najświętszego Sakramentu. Na terenie parafii w roku 1937 utworzono Krucjatę Eucharystyczną, której dyrektorem był ks. Stec – wikary z Orzesza, a kierowniczką s. Hiacynta Gallus. W Uroczystość Chrystusa Króla 1937 r. odbyło się poświęcenie sztandaru i pierwsze pasowanie na Rycerzy i Rycerki Jezusa Eucharystycznego 250 dzieci. 1 września 1939 roku wybucha wojna. Niemcy wkraczają do Orzesza, siostry są zmuszone opuścić Zakład Dożywiania. Część mebli zabrały siostry do p. Sprusowej (kierowniczki przedszkola), tam też siostry zamieszkały na ul, Polnej w Orzeszu (obecnie Powstańców). Siostry przebywały u p. Sprusowej, do 22 maja 1940. Decyzją władz zakonnych opuszczają Orzesze i wyjeżdżają do Tyczyna. Urządzenie kaplicy ulokowały siostry na strychu kościelnym, a meble u p. Gąsiarczyk, p. Arendarczyk i p. Wylężuch. Po wojnie, 1 kwietnia 1945r. powróciła s. Hiacynta i s. Gertruda z Kielc do Orzesza. Dom przy ul. Wawrzyńca zastały siostry pusty, ale jeszcze bardziej zniszczony niż w 1927 roku. Udały się do Magistratu Królewskiej Huty i poprosiły o możliwość powrotu do pracy w Zakładzie Dożywiania Dzieci i prowadzenia placówki. Po uzyskaniu zgody siostry zabrały się do pracy, ale równocześnie zaczęły się rozglądać za nowym domem. Na placówkę przy ul. Wawrzyńca 87 w Orzeszu wróciły siostry w nowym składzie: s. Hiacynta przełożona domu, s. Lidia Dunst, s. Gertruda Wiśniowska – wychowawczynie i s. Karolina Maczuga – kucharka. We wrześniu 1945 odbyło się ponowne poświęcenie Zakładu, a w 1946 roku ponownie erygowano kaplicę w tym Zakładzie.
28 kwietnia 1945r przybywa do Orzesza z Dzianisza k/Zakopanego wygnany tam w 1940 r. przez Niemców z Katowic ks. Władysław Wojciech. Zostaje wikarym, adiutorem proboszcza parafii Nawiedzenia N M P – ks. radcy Józefa Kuliga, na miejsce odchodzącego na notariusza do Kurii katowickiej Ks. Józefa Kurpasa. Ks. Władysław miał takie marzenie, aby w parafii pracowały siostry dominikanki i tak za zgodą Księdza Biskupa Juliusza Bieńka i dzięki staraniom parafian siostry zamieszkały przy ul. Matejki 1. Dzięki przychylności p. Jana Tlatlika s. Lucjana Makurath rozpoczęła pracę w szkole. Siostry także były pomocą w parafii.
W ten sposób w listopadzie 1945 roku powstaje drugi dom zakonny w Orzeszu pod wezwaniem Opatrzności Boskiej. Wspólnotę tego domu tworzą trzy siostry: s. Gertruda Wiśniowska – przełożona domu i wychowawczyni w przedszkolu, s. Lucjana Makurath – nauczycielka, s. Emilia Gawrońska- krawcowa. Siostry zamieszkały na I piętrze w domu przy ul. Matejki 1, zajęły także pokój na poddaszu. Na parterze mieściło się przedszkole, w którym s. Gertruda podjęła pracę jako wychowawczyni. S. Lucjana pracowała w szkole jako nauczycielka, s. Emilia zajęła się szyciem paramentów kościelnych oraz zdobieniem ołtarzy w kościele. Z Kurii diecezjalnej Siostry otrzymały zezwolenie na urządzenie kaplicy (25.10.1946), którą umieszczają w pokoju na poddaszu.
29.11.1946 roku otrzymały Siostry Dekret erekcyjny, w którym jest napisane: „Po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18.10.1946 r. powołuję w Orzeszu Górka św. Wawrzyńca i zatwierdzam nowy dom, który nosi nazwę: Klasztor Sióstr Dominikanek pod wezwaniem Opatrzności Bożej. 2.05 1945 r. następuje przeniesienie kaplicy na I piętro. Dwa lata po erekcji domu siostry otrzymują zezwolenie na przechowywanie Najświętszego Sakramentu.
Praca sióstr dała w niedługim czasie dobre owoce. Już w 1950 roku 60 dzieci w wieku przedszkolnym przystąpiło do wczesnej Komunii św., a z kl. II 120 dzieci.
Z chwilą przejęcia na Skarb Państwa posiadłości po Panu Maksymilianie Erm (dom, w którym siostry mieszkały), Urząd Gminy pismem z dnia 22.II 1940 roku nakazał siostrom opuścić pokój na poddaszu, w którym mieściła się kaplica. W tym pomieszczeniu zamieszkała rodzina Zygfryda Blaskiego, a później rodzina Puchałów. 22 maja 1949 roku siostry mieszkające przy ul. Matejki otrzymały z Kurii zezwolenie na przeniesienie kaplicy do pokoju na piętrze.
W latach 50-tych usunięto religię ze szkoły, odtąd siostry katechizowały dzieci w kościele albo na probostwie. W roku 1990 religia wróciła do szkół, siostry podjęły pracę w szkole gdzie, pracują do dzisiejszego dnia.
Obecnie w Orzeszu pracują cztery siostry, które od kwietnia 2023 roku mieszkają na nowym miejscu – w klasztorze przy ul. Św. Wawrzyńca 25. Poświęcenia kaplicy i domu dokonał ks. Abp. Wiktor Skworc, dnia 15 kwietnia 2023 roku.
Przełożoną domu sióstr i zakrystianką od sierpnia 2023 jest – siostra STANIZJA
Katechetką w SP1 i przedszkolach jest od 1 września 2023 – siostra FILIPINA
Do wspólnoty dołączyła również – siostra ANTONELLA
Siostra KORDIANA posługuję w parafii Św. Wawrzyńca na Górce.